Ааҕыы уруога

Кылаас, оскуола:

4 кылаас. В.И.Кузьмин аатынан №30 оскуола

Кылаас салайаачыта:

Собакина М.С.

Уруок темата:

Уус уран литература

Ааҕыллар айымньы:

Иван Гоголев “От үлэтэ”

УМК (учебник аата,

автора)

Л.В. Захарова «Ньургуһун»

Уруок тиибэ:

Айымньыны ааҕыы уонна ырытыы уруога.

Учуутал сыала:

Хоһоону табатык өйдөбүллээхтик, ис хоһоонноохтук ааҕа уонна тылын-өһүн, иэйиитин ырыта үөрэнэллэригэр

өйдүүрүгэр усулуобуйаны тэрийии.

О5о соруга:

“От үлэтэ” хоһооҥҥо автор ханнык сүрүн санааны тиэрдибитий?

Уруок түмүктэрэ:

1.Предмети үөрэтии

түмүктэрэ:

Аа5ыы үөрүйэхтэрэ:

- хоһоону табатык өйдөбүллээхтик уонна таска доргуччу хоһоонноохтук ааҕа

-хоһоон сүрүн санаатын өйдүүр.

Тиэкиһи кытта үлэ үөрүйэхтэрэ: хоһоон тылын-өһүн, иэйиитин ырытар.

2. Үөрэх

сатабылларын

сайыннарыы түмүгэ:

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл:

- Уруок сыалын уонна соругун ейдуур,

-Бэйэ улэтин сатаан дьаьанар, дьарыгын хонторуолланар, сыыһатын көннөрүнэр;

-Бэйэ улэтин сыаналыыр.



Билэр-кѳрѳр сатабыл:

- хоһоон аатынан сабаҕалаан көрүү.

- хоһоон ис хоһоонун, хоһоон тылын-өһүн, иэйиитин ырытыы;

-бэйэ санаатын сааьылаан этэр, сатаан дакаастыыр.



Бодоруһар сатабыл:

-Атын киьи санарарын бол5ойон истэр, бэйэ санааны толору этэр;

- ыйытыыга хоруйдуур.

3.Ытык өйдөбүлү

иҥэрии түмүгэ:

Өбүгэ төрүт дьарыга .

УРУОК ХААМЫЫТА

Уруок этаптара

Учуутал дьарыга

(сорудахтар, ыйытыылар)

Уэрэнээччи дьарыга

Уэрэтии

ньымалара,

тэрийэр формата

Тумугэ

1. Тэрээьин

чааьа

Үтүө күнүнэнэ оҕолоор!

Алгыспытын саҕалыаҕын.

Бүгүҥҥү күн миэхэ ыраас чэбдик буол!

Араҥаччылыыр аан ийэ- дойдум

Сылаас тыыҥҥынан угуттаа,

Сайаҕас санаата биэр, ДОМ!

Үтүө күнүнэн!

Бүгүҥҥү күн миэхэ ыраас чэбдик буол!

Араҥаччылыыр аан ийэ- дойдум

Сылаас тыыҥҥынан угуттаа,

Сайаҕас санаата биэр, ДОМ!

Бары бүттүүн.

Кэпсэтии.

Уруокка

бэлэмнэнии.

2. Уэрэнэр

соругу

туруоруу

Сыала:

Уруок

тематыгар

тахсыы

1.Уруок тематыгар та

һ

аарар тугэн

Сорудах

Оҕолоор чэ бары билэрбитин курдук

сайыммыт бүтэн күһүммүт кэлэн

кыһыммыт саҕаланан эрэр. Сайын

тугунан дьарыктанныгыт?

Чэ олох бары бэрткэ сынньаммыт

эбиккит. Отто ким эмэ сайын үлэлээтэ

дуо?

-Ким тугу гынна?

2.Уруок соругун туруоруу

- Оҕолоор оттон эиһигиттэн ким эмэ

от үлэтин туһунан хоһоону билэр

дуо?

- чэ оччотугар 68 сирэйбитин

арыйабыт. Бүгүн биһиги ханнык

автор хоһоонун кытта билсэбит?

-

Аҕыйах киһи тугу гыммытын кэпсээн.

-

Ыйытыкка хоруйдааһын.

-

Оттоотубут.

-

Суох

-

Иван Гоголев «От үлэтэ»

Бары бүттүүн.

Кэпсэтии,

ыйытыыга

хоруйдааһын,

ырытыы.

Сатаан ырыа

тылын уонна

иэйиитин ырытар;

Ыйытыыга

хоруйдуур,

ыйытыыны биэрэр.

Уруок сыалын

уонна соругун

ейдуур

3. Уэрэнэр

соругу толоруу

Сыала:

Айымньыны

ылыныыга

3.1 Тиэкси кытта айымньыны аа5ыах

иннинэ улэ

Биһиги бэккэ гынан Иван Михайлович

Гоголев диэн суруйааччыны кытта

билсиспиппит ыраатта ди оҕолоор?

Бары бүттүүн.

Кэпсэтии.

Кэпсэтии,

ыйытыыга

хоруйдааһын.

Сабаҕалаан керуу.

Ыйытыыга

хоруйдуур,

ыйытыыны биэрэр.

-бэйэ санаатын

бэлэмнээьин

Ким кылгастык кини туһунан кэпсээн

биэриэй?

Эһиги санааҕытынар бу хоһооҥҥо

поэт от үлэтин хайдах ойуулуура

булуой? (оҕолор санааларын дуоскаҕа

бэлиэтээһин)

Чэ эрэ аны биһиги санаабыт төһө сөп

түбэһэрин бэрэбиэркэлээн

ааҕыаххайын.

Билэр оҕо кэпсиир.

Оҕолор сабаҕалаан көрөллөр.

сааьылаан этэр,

сатаан дакаастыыр.

3.2.Тиэкси

кытта

айымньыны

аа5а олорон улэ

Сыала:

Айымньы ис

хоьоонун

эйдээьун

.

1Айымньыны кы

тта билсиьии

Сорудах

Маша дорҕуччу хоһоонноохтук ааҕан

иһиттиннэриэ.

Бары

бу

хоһоону

өйдөөн истин поэт от үлэтин хайдах

ойуулуурун болҕуҥ.

3.Айымньыны строфоларыана аа5ыы,

ырытыы

1 абзац Аа5ыы

1.

Поэт бу строфаҕа туох туһунан

суруйбутуй?

2.хараххытыгар

ханнык

хартыына

көһүннэ?

3. хайдах уолатттары от үлэтэ угуйар

эбитий?

Тылы быьаарыы:

Бу строфаҕа билбэт тылгыт баар дуо?

Бииргэ

билбэт

тылларбытын

ырытыаҕын.

2 абзац Аа5ыы

1. поэт бу строфаҕа тугу хоһуйбутуй?

2.хараххытыгар

ханнык

хартыына

көһүннэ?

Тылы быьаарыы:

-

Маша доҕуччу хоһоонноохтук

ааҕар.

1 абзац Аа5ыы

1.

Оччуттар ходууһаҕа күн аайы

киирэннэр от үлэтин угуйаллар.

2.

Оҕолор

бэйэлэрин

сабаҕалааһыннарын этиилэрэ.

3.

Кыайыы – хотуу уолаттары.

2 абзац Аа5ыы

1. отуу хайдах курдук кэрэтин.

2.бэйэлэрин санаалрын.

Тылы бары кемелеен быьаараллар.

Бары бүттүүн.

Кэпсэтии.

Кэпсэтии,

ыйытыыга

хоруйдааһын

Дакаастааьын.

Ырытыы.

Ыйытыыга

хоруйдуур,

ыйытыыны биэрэр.

-бэйэ санаатын

сааьылаан этэр,

сатаан дакаастыыр.

- хоһоон ис

хоһоонун, хоһоон

тылын-өһүн,

иэйиитин ырытыы

3 абзац Аа5ыы

1. поэт бу строфаҕа тугу хоһуйбутуй?

2.хараххытыгар

ханнык

хартыына

көһүннэ?

3.

тыыммат

предмиэти

тыыннаах

курдук этэр тылларын булан ааҕыҥ.

Тылы быьаарыы:

4 абзац Ааҕыы

1.

Поэт бу строфаҕа тугу хоһуйутуй?

2.

Сылаабытын умабыт диэни хайдах

өйдүүгүт?

3 абзац Аа5ыы

1. көхтөөх үлэ бара турарын туһунан.

2.бэйэлэрин санаалрын.

3. хоьоонтон булан ааҕаллар.

Тылы бары кемелеен быьаараллар.

4 абзац Ааҕыы

1.

от

үлэтин

кэнниттэн

дуоһуйа

сынньаналларын туһунан.

2. хоьоонтон булан ааҕаллар.

3.3. Тиэкси

кытта

айымньыны

аа5ан баран улэ

Сыала:

Айымньы сурун

санаатын

эйдээьун

1.Айымньыны

сурун

санаатын

тула

кэпсэтии

Сорудах

Хоһоон сүрүн санаатын ханнык строкаҕа

көстөрүй?

Автор тыыннааҕымсытыы ньыматын

тоҕо туттарый?

2. Хоһоонноохтук ааҕарга бэлэмнэнии.

Бу хоһоону хайдах ааҕыахпытый, хайдах

настроениялаах?

Хоһоон

интонациятын

быһаарыахайын эрэ.

Ааҕан искэ бэлэмнэнин.

3. Хоһоону хоһоонноохтук ааҕыы.

Биирдии

строфаны

ааҕыахпыт,

ааҕан

бүтэн баран, поэт эппит иэйиитин төһө

үчүгэйдик

тиэрдэргитин

сыаналаныахпыт.

-

Булан ааҕыы

-

Сабаҕалааһыннарын этии

Үөрэн көтөн ааҕыахтаахпыт

-

Хоһоону ааҕыы.

Бары бүттүүн.

Кэпсэтии.

Кэпсэтии,

ыйытыыга

хоруйдааһын

Дакаастааьын.

Ырытыы.

- хоһоон аатынан

сабаҕалаан көрүү.

- хоһоон ис

хоһоонун, хоһоон

тылын-өһүн,

иэйиитин

ырытыы;

-бэйэ санаатын

сааьылаан этэр,

сатаан дакаастыыр.

4.Сыаналаны

ы

1.О5олор бэйэлэрин эйдэбуллэрин

сыаналаныылара

Этиини салҕаан.

Мин бүгүн.................... биллим?

Уруокка ......................... кытынным.

Уруокка кыттыбыккытын иһин барҕа

махтал, көрсүөзххэ диэри.

Этиини салҕыыллар, уонна ааҕан

иьитиннэрэллэр. Мин бугун....

Көрсүөххэ диэри!

Биирдиилээн.

Сыаналаныы.

Бэйэ санаатын

сатаан тиэрдии.

Сыаналаныы.